2022 Sayılı Kanun Kapsamındaki Engelli ve Yaşlı Aylıkları

2022 Sayılı Kanun Nedir?

2022 Sayılı Kanun; "65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun" olarak da adlandırılmaktadır. Kanun, bu kategoriye dahil olan ve engelli, muhtaç Türk vatandaşlarına aylık yardım sağlamayı amaçlayan bir kanundur. Kanunun kapsamı;

"Sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlananlar ile uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışanlar, nafaka bağlanmış veya nafaka bağlanması mümkün olanlar veya 24/5 1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu Hükümlerine göre harçlık ödenenler hariç olmak kaydıyla, her ne nam altında olursa olsun kendisine ve eşine air her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı asgari ücretin aylık net tutarının 1/3‘ünden az olanlar ile aynı tutardan fazla gelir sağlaması mümkün olmayanlardan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından muhtaç olduğuna karar verilen 65 yaşını doldurmuş Türk vatandaşları"dır.

Kanun kapsamında, bu kategorideki kişilere aylık olarak belirli bir miktar yardım yapılır. Yapılan yardımlar kişilerin geçimlerini sağlamaya yönelik olarak verilir ve bu kişilerin yaşam koşullarını iyileştirmeyi amaçlar. Bu kanun sayesinde, bu kategorideki kişilerin aylık gelirleri artmakta ve yaşam koşulları iyileşmektedir.

Yardımların tutarı "65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları İle Engelli ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik" ile belirlenmektedir. Yönetmelikte bu kategorilere bağlanacak engelli aylığı, yaşlı aylığı ve evde bakım aylığı olarak da bilinen aylıkların miktarı ve hesaplama şekli de belirtilir. Ayrıca, bu kategorilere dahil olan engelli yaşlı ve evde bakıma ihtiyaç duyan kişilerin aylık bağlanması için gerek koşullar ve bu koşulların nasıl karşılandığı da açıklanır.

2022 Sayılı Kanuna Göre Engelli ve Yaşlılara Kaç Çeşit Aylık Bağlanmaktadır?

Kanun kapsamında 5 çeşit aylık bulunmaktadır. Bunlar;

Yaşlı Aylığı
%40-%69 Oranında Engeli Bulunanlar İçin Engelli Aylığı
%70 Ve Üzeri Oranda Engeli Bulunanlar İçin Engelli Aylığı
18 Yaş Altı Engelli Yakını Aylığı
Silikozis Aylığı

Silikozis (aşırı miktarda silika tozu inhalasyonuna bağlı olarak gelişen bir akciğer hastalığıdır) aylığı için yeni başvuru alınmamaktadır ancak silikozis aylığı almaktayken vefat eden vatandaşların yakınlarının devreden silikozis aylığı başvuruları kabul edilmektedir.

Evde Bakım Desteği Nedir?

Engelli bireylerin ve bakıma ya da yatağa bağımlı bireylerin hayatlarının idamesini evde yürütecek kişilere, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından ödenen ücret evde bakım desteği olarak bilinmektedir. Evde bakım desteği veya evde bakım aylığı engelli ve bakıma ya da yatağa bağımlı olan bireylerin kendisine değil, bakımını üstlenen akrabası, vasisi gibi üçüncü kişilere yapılan destektir.

Evde Bakım Desteğinden Nasıl Yararlanılır?

Engelli ve yatağa bağımlı bireylerin evde bakım desteği veya diğer adıyla evde bakım aylığı alabilmesi için aşağıdaki üç şartı karşılamaları gerekmektedir.

Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendisine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3ünden daha az olduğu gelir testi raporu ile tespit edilmesi.
Engelli bireyin heyet raporu veren hastanelerden alacağı engelli sağlık kurul raporunun ağır engelli kısmında mutlaka "Evet" yazan bir ibare bulunması.
Engelli ve bakıma ya da yatağa bağımlı olan bireyin başkasının yardımı olmadan hayatını devam ettiremeyecek şekilde bakıma muhtaç olması gerekli olduğunun bakım heyeti raporu ile tespit edilmesi gerekmektedir.

Evde bakım desteği veya diğer adıyla evde bakım aylığı alabilmek için engelli ve bakıma/yatağa bağımlı bireyin ikametgâhının bulunduğu yerdeki Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü‘ne veya varsa Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlükleri‘ne başvurması gerekmektedir. Müdürlüklerin bulunmadığı yerlerde ise Kaymakamlıklara başvuru yapılabilir.

Engelli Aylığından Nasıl Yararlanılır?

Engelli aylığı 2022 Sayılı Kanun kapmsamında, sosyal güvenlik kurumlarından (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) hiçbirine tabi olmayan ve muhtaçlığı ilgili Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından belgelenen, 18 yaşından küçük engellilere ya da 18 yaşından küçük engelli yakını bulunanlara verilen bir aylıktır. Engelli aylığından yararlanmak için gelir kriteri bulunmaktadır. Hanenin toplam gelirinin (varlık ve mülkler de dahil olmak kaydıyla) hanede ikamet eden kişi sayısına bölündüğünde ortaya çıkan tutarın net asgari ücretin üçte birini geçmemesi gerekmektedir.

18 yaşından büyük engellilerin %40 ve üzeri engel oranına sahip olmaları, 18 yaşın altındaki engelliler için ise;